Піліп Ліпень Гісторыя Ролянда 0F5

Пра школьныя дні

Калі мы з брацікамі ўзгадаваліся ды сталі аканчальна дарослыя, на нас часам па-ранейшаму навальвалася непераадольнае жаданьне пайсьці ў школу. У такія дні мы клаліся спаць крыху раней, а раніцай, пасьнедаўшы крэпкім індыйскім чаем з кексамі і курагой, начэплівалі ранцы і йшлі цугам па школьнай сьцежцы, па росных пустках, па імглістых ярах. Наша школа, цяпер дзіўна маленькая, ужо не вырастала шэрым гмахам здалёк, як раней, а нечакана выяўлялася ў зарасьніках зьдзічэлых сьліў: карычневая, у нарастах вапняку і ракавінак, з крывымі шчарбінамі паміж рагавых цаглінаў. Мы агіналі агароджу з поўначы, каб не глядзець на магілы дырэктара і настаўніка фізкультуры, і ўваходзілі праз заднія весьніцы, нагінаючыся і прытрымліваючы адзін перад адным тугія сьлівавыя галіны. Бэтонная лесьвіца даўно раскрышылася, і мы, ускараскаўшыся па гурбе пазасьмяглых глёбусаў, залазілі ў школу цераз акно сталовай. У сталовай яшчэ лунаў слабы водар кіслае капусты і печанае бульбы, у высокіх сэрвантах яшчэ можна было адшукаць пакунак-другі фруктовых вафляў, але цішыня й белы пыл тленьня, што выслаў пустыя паверхні, прымушалі нас захоўваць стрыманасьць і сур’ёзнасьць. Мы пераабуваліся ў лямцавыя тэпцікі і мякка рухаліся па калідорах, зазіраючы ў аўдыторыі. Дошкі аблезьлі зь зялёных у шэрыя, крэйда ссыпалася, табліцы Мендзялеева пацямнелі й набраклі халоднай восеньскай расой. Кожны крок узбуджаў гул у доўгіх масьніцах, сыпаўся пясок, трэскалі шкляныя аскепкі. Стаміўшыся, мы збочвалі ў клясу, прысаджваліся за фанэрныя парты. Калені й жываты не зьмяшчаліся ў вузкіх праёмах, і мы мусілі стрымліваць подых і з высілкам усоўваць іх сантымэтар за сантымэтрам. Уладкаваўшыся і прадыхаўшыся, мы ўяўлялі, што пачаліся заняткі геамэтрыі, і цяпер нас чакаюць пабудовы бісэктрысаў і мэдыянаў. Пэналы з алоўкамі і цыркулямі нам цяпер заменьвалі шчыльныя поліэтыленавыя пакеты з хлебам, аранжавыя тэрмасы з настоем цыкорыя і шырокія нажы для шынкоўкі капусты. Толік хутка-хутка круціў ручку генэратара на паходнай электраплітцы, Валік чысьціў часнык, Колік цёр сыр, а мы з Хуліё алеілі патэльню па акружнасьці і наразалі хлеб роўнабаковымі трыкутнікамі. Грэнкі смажыліся, паветра ў клясе дрыжала і сагравалася, з акна праглядвала сонца, лашчачы залысіны. Мы хрумсьцелі грэнкамі, маўчалі, а часам задавалі адзін аднаму розныя пазнавальныя задачы: пра цягнікі ды адлегласьці, пра колькасьць яблыкаў, пра малако ў бітонах. На салодкае быў джэм і бісквіты, а потым мы трохі драмалі, крадком, пакуль не здавалася, што зьвініць званок. Нам было пара вяртацца, але парты моцна трымалі нас пасьля насычэньня: мы мусілі з усіх сілаў напружваць ногі й рукі, каб вызваліцца. З трэскам кашуляў і скрыпам рамянёў мы выдзіраліся ў праходы, адсопваліся, зьбіралі ранцы. Мы спрабавалі жартаваць, але выходзіла паныла, і мы тапталіся, азіраліся, адкідвалі вечкі ў надзеі знайсьці штосьці забытае, і нарэшце марудна сыходзілі, ужо плянуючы і прадчуваючы наступнае вяртаньне.