Піліп Ліпень Гісторыя Ролянда 08F

Пра сьвежасьць успрыйманьня

Кожны год на першае верасьня тата дарыў нам з брацікамі вялікую скрыню шакалядных пернікаў. У дзяцінстве мы проста млелі з гэтых пернікаў, і цэлы доўгі год старанна чакалі іх – каб тым жа вечарам старанна падзяліць іх на роўныя кучкі й навыперадкі зьесьці, сапучы і ўздрыгваючы з задавальненьня. Але час бег, густы сталелі, і мы паціху халаднелі да шакалядных пернікаў. Цяпер, калі тата, трыюмфальна абводзячы нас вачыма, адчыняў сакваяж і даставаў карычневую скрыню, мы ветліва дзякавалі яго, але ўжо ня біліся за права яе адкрыць, а чакальна пастуквалі пальцамі і ўздымалі бровы, цьмяна спадзеючыся на нешта большае, ці то на каньяк, ці то на цыгары, ці то на адпіс, мы й самі ня ведалі, на што. А аднойчы, калі Валік дазволіў сабе пазяхнуць ва ўрачысты момант, тата пасур’ёзьнеў, сеў з намі за стол і распавёў такую ​​казку:

– Жыў-быў на сьвеце адзін цырульнік. Няблага ішлі ў яго справы – людзі валілі, грошы вадзіліся, здароўе не заўважалася, жонка й малыя дзеткі і ласкавыя былі, і вясёлыя. Цякло жыцьцё, цякло й кожным днём цешыла, шмат, шмат гадоў. І ўсё б добра, ды вось толькі пачаў ён заўважаць з гадамі, што й неба ўжо не такое блакітнае, як раней, і аблокі не такія пульхныя, і лісьцікі ўвясну не такія клейкія. Ня дурань быў цырульнік, памятаў ён прымаўку пра старасьць і салодкасьць вады, і разумеў, што гэта не навакольле зьмяняецца, а ў яго самога густ да жыцьця слабее. І стаў марыць цырульнік пра тое, каб вярнуць сабе сьвежасьць успрыйманьня. Бывала, выйдзе да возера на зрыў, глядзіць удалячынь і сумуе. А аднаго разу стаяў ён так на беразе, і бачыць раптам – зорка падае. Ня доўга думаючы, загадаў цырульнік жаданьне: хачу сабе сьвежасьць успрыйманьня юнацкую! У той жа момант успыхнула зорка і згасла, а цырульніка рэзка скаланула і адпусьціла. І адчуў ён, як страпянулася ўнутры ўспрыманьне, скінула каросту дый зрабілася як у юнацтве – у сто разоў мацнейшае. Зажмурыўся ён са шчасьця, удыхнуў поўныя грудзі паветра... і выдыхнуў пасьпешліва – сьмярдзючае было паветра й цяжкае. Азірнуўся вакол: трава шэрая, дрэвы крывыя, неба бурае. Перасохла горла ў цырульніка са спалоху, дастаў ён з сакваяжу мінэралку, паўгадзіны таму ў гастраноме набытую, сербануў – а яна горкая, сьлізістая і зь пясочкам чорным. Закрычаў цырульнік, пабег, дый толькі адчувае, якія слабыя ягоныя ногі, якое адрузлае цела. Спыніўся ён, абмацаў сябе і здрыгануўся. Выхапіў люстэрка, зірнуў – і зноў закрычаў. І зразумеў тады цырульнік, што не ўспрыйманьне ягонае з гадамі прытупілася, а аб’ектыўная сапраўднасьць акашмарылася. Шмат гадоў яна кашмарылася патроху, а ён патроху прывыкаў. Вось як, дзеткі. А цырульнік гэтага ня вынес... адчыніў сакваяж, расклаў прама на зямлі брытвавы набор, дый...

– Але татухна, – перарвалі мы, каб ня слухаць самае страшнае, – атрымліваецца, шакалядныя пернікі сталі нам менш падабацца таму, што яны сапраўды сапсаваліся?

– Атрымліваецца, што так, – адказаў тата, але такім ізмрочным і пагрозьлівым тонам, што з тых часоў мы ніколі не адмаўляліся ад шакалядных пернікаў, і елі іх з ранейшым смакам.