Піліп Ліпень Гісторыя Ролянда 0BE

У лютаўскую сьцюжу

У лютаўскую сьцюжу добра чытаць штосьці духоўнае, кшаталту Споведзі Аўгустына альбо камэнтароў да будыйскіх Сутраў. Дабраталюбіе таксама падыходзіць. Сядзіш ля батарэі цэнтральнага ацяпленьня, загарнуўшыся ў коўдру, п’еш гарбату й нетаропка сочыш за развагамі мудрых убеленых старцаў. Старцы ўдумліва тлумачаць, настаўляюць. Ты, памеркаваўшы, з сур’ёзным выглядам пагаджаесься. Зрэдку ўстаеш і заварваеш яшчэ гарбаты, ясі абаранак. Утульна.

У лютаўскую сьцюжу ўсё пакрысе пачынае бэсьціць. Будзь асьцярожны – гаворыш сабе – узгарэцца лёгка, астыць няпроста. Стаіш тварам да сьцяны, не варушысься, ня дыхаеш, не расплюшчваеш вочы. Але ці доўга можна вытрымаць? У зьнямозе адчыняеш вочы й бачыш шпалеры, і яны бэсьцяць цябе да дрыжыкаў, да самае глыбіні – гідкія зялёныя паперыны, са зьдзеклівай дбайнасьцю налепленыя на сьцяну! Хтосьці разгладжваў іх, прамакаў анучкай і сядзеў на зэдліку, любуючыся разным бардзюрам! Невыносна!

Прамучыўшыся некалькі дзён бясконцым клёкатам абурэньня ў грудзях, я выправіўся ў шпалерную краму – набыць штосьці іншае, любое, абы-якое, і заляпіць нянавісную зеляніну спрэс. Грошай у мяне не было, і я меў намер скрасьці некалькі непатрэбных трубак, можна нават запэцканых ці бракаваных. Але, хоць я быў апрануты цалкам прыстойна – футра й чыстыя вастраносыя боты – да мяне адразу прычапілася непрыязная прадаўніца ў пінжаку й прынялася з сумневам распытваць, куды мне шпалеры. «Што значыць куды?» – дзівіўся я. «У які пакой?» «У зялёны!» «У вас зялёная мэбля ці шмат расьлінаў?» «У мяне зялёныя шпалеры!» «І вы хочаце такія самыя?» «Не!» «Але ж калі вы іх заклеіце іншымі, дык пакой ужо ня будзе зялёны?» Я ўжо зразумеў, што мне яе не падмануць, і ганебна адступаў да выхаду, а яна ўсё насоўвалася й пакепліва прыжмурвала вочы, калыхаючы завушніцамі. «Дайце ж мне хоць флямастар, каб я іх зафарбаваў!» Але яна толькі пасьмейвалася, ківаючы галавой. Што ж, мне было не прывыкаць да жорсткасьці. Калі б зварыць боршч, думаў я, вяртаючыся празь вецер, можна было б плёскаць ім на сьцены, афарбоўваючы барвяным! Але дзе ўзяць буракі, дзе ўзяць ваду, дзе ўзяць агонь?

У лютаўскую сьцюжу добра ляжаць у гурбе, у ботах, у тоўстай футры, апускаючы рукі ў сьнег і спрабуючы намацаць у глыбіні скрозь лёд траву, цыбуліны цюльпанаў, чорную, друзлую, духмяную клюмбу. Шарсьцінкі дрыжаць, сьняжынкі сыплюцца. Прабягаюць міма сабакі на жылаватых лапах, плямістыя, пародзістыя, сьлізгаюць на лыжах школьнікі, шоргаюць уперавалку чыесьці цешчы. Шпалеры, вы больш ня ўладныя нада мной, я вас не заўважаю. Зоркі мігцяць – бачыце?